Beton Dökümü

Hazır Beton dökümü esnasında, imalatçının betonu transmikser oluğunun ağzında veya pompa ucunda kullanıcıya teslim ettiği andan itibaren sorumluluğu biter. Bundan sonra yapılacak bütün işlemler (yerleştirme, sıkıştırma, mastarlama ve bakım) kullanıcı sorumluluğundadır.

Kullanıcının beton dökümü sonucundan beklenen performansı elde edebilmesi için bazı önemli hususlara özenle dikkat etmesi gerekir:

Beton dökümünden önce dikkat edilmesi gereken hususlar:

Döküm yerinin çevresinde, hazır beton ekipmanlarının çalışmasını engelleyecek araç, demir ve kum yığınları, elektrik ve telefon telleri vb. gibi unsurlar için önlem alınmalı ve rahat bir çalışma ortamı sağlanmalıdır.
Pompa ve transmikserlerin çalışacağı zemin çökme ve kayma tehlikesine karşı yeterli sağlamlıkta olmalıdır.
Bütün kalıp işleri tamamlanmalıdır. Kalıplar sağlam, ışık sızdırmayacak şekilde aralıksız; yüzeyleri düzgün, temiz ve kalıp yağı ile yağlanmış olmalıdır. Kalıp iskelesi sağlam yapılmalıdır.
Bütün demir donatı işleri tamamlanmalıdır. Donatı kontrolü yapılmış ve döküm esnasında oynamayacak şekilde bağlanmış olmalıdır.
Paspaylarına dikkat edilmeli ve döküm esnasında bozulmaması için önlem alınmalıdır.
Döküm için yeterli sayıda ve nitelikte ekip ve ekipman hazır olmalıdır. Özellikle vibratörler yedekleri ile birlikte hazır ve çalışır durumda olmalıdır.
Döküm sonrası bakım (kür) için hazır olunmalıdır (su, hortum, örtüler vb).
Eğer saha, yol ve zemin gibi yer betonları dökülecekse zemin iyice sıkıştırılmış ve yeterince (15 cm derinliğe kadar) ıslatılmış olmalıdır.

Beton dökümü esnasında dikkat edilecek hususlar:

Bütün hazırlıklar tamamlandıktan sonra sıra en önemli aşama olan beton dökümüne gelir. Betonun kalıplara yerleştirilmesi, yapının konumuna göre:

Betonun döküldüğü nokta yerleştirileceği yer olmalıdır. Beton döküldüğü bölgeden en fazla 3 m’ye kadar yayılabilir.
Beton mümkün olduğunca yatay tabakalar halinde dökülmelidir.Tabaka kalınlıkları her bölgede eşit ve homojen olmalıdır.
Beton serbest olarak en fazla 1,5 m. yükseklikten dökülmelidir.
Betonun dökülmesinde temel hedef ayrıştırmama ve homojenliğin korunması olmalıdır.
Beton daima kalıba düşey yönde dik olarak dökülmelidir.
Beton dökümü kesintisiz ve sürekli olmalıdır. Soğuk derzlere olanak verilmemelidir. Bunun için döküm hızı çok iyi planlanmış olmalı ve uygulanmalıdır.
Döküm esnasında kalıp ve donatılara fiziksel darbelerden kaçınılmalıdır.
Yerleştirme sırasında sıkıştırma (vibrasyon) ve yüzey bitirme işlemleri belli bir uyum içinde ardışık olmalıdır.
Dalıcı vibratör sıkıştırılacak beton üst yüzeyine dik doğrultuda daldırılmalıdır.
Kalın kesitli bir elemanın betonu sıkıştırılacaksa tabaka kalınlıkları 30-70 cm arasında olmalıdır.
Daldırma aralığı vibratör etki yarıçapına bağlı olarak 40-60 cm’yi geçmemelidir.
Daldırma çok hızlı yapılmalı, betonun kıvamına göre içeride 5-15 sn. arasında tutulmalı ve yavaşça çekilmelidir. Çekme hızı yaklaşık 8 cm/sn olmalıdır.
Sıkışmanın başarıyla sağlandığının göstergesi yüzeyde çok ince bir şerbet tabakasının oluşmasıdır.
Beton birden fazla tabakalar halinde sıkıştırılacaksa, vibratör ucunun bir alttaki tabakanın üstten 1/3’ü kadar derinliğe daldırılarak, her iki tabakanın kaynaşması sağlanmalıdır.
Vibratör kalıp yüzeyine temas ettirilmemelidir.
Vibratör ucu çalışması sırasında donatılara dokundurulmamalıdır.
Yüzey bitirme işlemi beton taze beton halindeyken uygulanacak son işlemdir.
Yüzey bitirme işlemi zamanında ve anolar halinde yapılmalıdır.
Yüzey bitirme işlemini müteakip oluşabilecek plastik büzülme çatlakları tekrar ikinci kez yapılacak mastarlama ile kapatılmalıdır.
Özellikle geniş yüzey alanlara sahip yapı elemanlarında betonun bakımına (kürüne) hemen başlanılmalıdır.